Dotacje unijne wspierają prośrodowiskowe inwestycje firm, czyli lato z ekologią w tle
Ochrona środowiska stała się ważnym elementem w prowadzonych działaniach wielu przedsiębiorstw – czasami wynika to z filozofii działania (chęć zachowania środowiska dla przyszłych pokoleń), a czasami z prostego rachunku ekonomicznego (bo to się opłaca). Ten obszar jest także objęty różnymi dotacjami, które mają zachęcić firmy do inwestowania w ochronę środowiska.
W kwestii inwestycji prośrodowiskowych na uwagę zasługują aktualnie dwa programy. Jest to kredyt ekologiczny oraz inwestycje we wdrażanie technologii i innowacji środowiskowych.
Kredyt ekologiczny to program Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021 – 2027. Do 25 lipca trwa nabór wniosków o dotację. Do podziału jest 660 mln zł. Proces pozyskiwania dotacji nieznacznie się różni od typowego procesu.
Kredyt ekologiczny to kredyt inwestycyjny zaciągany w banku komercyjnym (lista banków znajduje się na stronie: https://www.bgk.pl/produkty/kredyt-ekologiczny). Te banki mają podpisaną umowę z BGK na udzielanie kredytów ekologicznych. Składając wniosek o dotację do BGK załącznikiem musi być promesa kredytowa udzielona przez bank z listy.
Kredyt ekologiczny można przeznaczyć na zmodernizowanie posiadanej infrastruktury (np. budynki, maszyny i urządzenia), jak i termomodernizację budynków czy wyposażanie np. w panele fotowoltaiczne.
Efektem modernizacji musi być ograniczenie zużycia energii pierwotnej w zmodernizowanym obszarze o przynajmniej 30 proc. w porównaniu do bieżącego zużycia. Z kredytu ekologicznego mogą skorzystać przedsiębiorstwa, które:
- prowadzą działalność gospodarczą na terytorium Polski (potwierdzoną wpisem do odpowiedniego rejestru),
- spełniają kryteria mikro-, mali i średni przedsiębiorcy (MŚP) oraz małe spółki o średniej kapitalizacji (small mid-cap) i spółki o średniej kapitalizacji (mid-cap) (zatrudnienie do 3 000 pracowników), prowadzący działalność na terenie Rzeczpospolitej Polskiej,
- posiadają zdolność kredytową.
Dofinansowaniem mogą być objęte poniższe wydatki przeznaczone na realizację inwestycji ekologicznej:
- nabycie środków trwałych,
- nabycie robót i materiałów budowlanych,
- nabycie wartości niematerialnych i prawnych, w formie patentów, licencji, know-how, a także innych praw własności intelektualnej,
- studia, ekspertyzy, koncepcje i projekty techniczne wykonane przez doradców zewnętrznych, związanych z realizowanym projektem.
Kluczowym załącznikiem – oprócz promesy bankowej – jest audyt energetyczny przedsięwzięcia i/lub audyt efektywności energetycznej, który zawiera szczegółową analizę sytuacji bazowej przedsiębiorstwa oraz wskazany zakresie modernizacji celem poprawy efektywności energetycznej, np. na skutek termomodernizacji czy wymiany starszych energochłonnych maszyn na nowoczesne odpowiedniki.
W programie nie wskazano minimalnej kwoty dotacji. Poziom dotacji waha się od 15% do 80% poniesionych nakładów, w zależności od rodzaju inwestycji.
Nabór już został rozpoczęty i potrwa do 25 lipca 2024 r. Aktualnie to chyba program o najszerszym zakresie wsparcia prośrodowiskowych inwestycji, w tym umożliwiający termomodernizację np. starych budynków. Warunki tej edycji zostały zmienione w stosunku do edycji z 2023 r.
W kolejce do ogłoszenia naboru czeka kolejny duży program wsparcia w ramach programu zwanego KPO, czyli Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Planowane są nabory w dwóch instytucjach: NCBR (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju) oraz osobny nabór w PARP (Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości).
Nabór w NCBR dotyczyć będzie technologii odzysku materiałowego i zagospodarowania odpadów przemysłowych innych niż niebezpieczne oraz poprawy oddziaływania przedsiębiorstwa na środowisko. Odnosić się będzie do obszarów takich jak:
- badania przemysłowe,
- eksperymentalne prace rozwojowe,
- pomocy na projekty badawczo-rozwojowe,
- prace przedwdrożeniowe,
- prace wdrożeniowe, w tym budowa demonstratora.
Dofinansowanie przyznawane będzie w ramach pomocy publicznej i pomocy de minimis. Informacja o terminie rozpoczęcia naboru wniosków zostanie podana w połowie czerwca 2024 r.
Warunki naboru w PARP dotyczyć będą tylko przedsiębiorstw z sektora MSP (małych i średnich firm). Ten nabór zaplanowany jest od 20.06.2024 r. do 20.08.2024 r. Dofinansowanie przyznawane będzie w ramach następujących kategorii pomocy publicznej (podobnie jak w kredycie ekologicznym):
- regionalnej pomocy inwestycyjnej dla MŚP,
- pomocy na usługi doradcze dla MŚP,
- pomocy dla MŚP na wspieranie innowacyjności,
- pomocy inwestycyjnej umożliwiającej przedsiębiorcom zastosowanie norm surowszych niż normy unijne w zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm unijnych,
- pomocy inwestycyjnej na wcześniejsze dostosowanie do przyszłych norm unijnych,
- pomocy inwestycyjnej na środki wspierające efektywność energetyczną,
- pomocy inwestycyjnej na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych,
- pomocy inwestycyjnej na recykling i ponowne wykorzystanie odpadów,
- pomocy de minimis.
MŚP ze środków PARP będą mogły liczyć na wsparcie na opracowanie i wdrożenie w przedsiębiorstwie technologii środowiskowych związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym.
Przedsięwzięcia powinny wpisywać się w regulacje unijne (CEAP 2020 – Circular Economy Action Plan (CEAP) i krajowe – „Mapa drogowa transformacji w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego”), a ich efektem będzie lepsza gospodarka materiałowa, zwiększenie efektywności energetycznej i zmiana filozofii firm w kierunku zero waste.
Budżet konkursu: 360 mln zł, maksymalna dotacja 3,5 mln zł.
W programie KPO jest jeszcze sporo luk w warunkach, ale może to być bardzo ciekawy program wspierający inwestycje w firmach.
Najbliższe wakacyjne miesiące zapowiadają się interesująco z punktu widzenia finansowania ekologicznych inwestycji. Projekty ekologiczne, prośrodowiskowe cechują się dosyć skomplikowanymi ramami prawnymi, ale zapewniają godne uwagi wsparcie (nawet do 80%). Tutaj można połączyć redukcję materiałochłonności czy energochłonności procesów produkcyjnych z ekologią. Środowiskowo to drugi obszar poza innowacjami, gdzie są przeznaczane znaczące środki unijne.
Anna Szymczak
a.szymczak@ms-consulting.pl
MS-Consulting, ul. Warszawska 149/6
61-047 Poznań
https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/
https://www.gov.pl/web/planodbudowy/nabory
https://www.gov.pl/web/ncbr
https://www.parp.gov.pl/
