Archiwum - numer 04/2004

EuroLab 2005
Targi EuroLab, organizowane od sześciu lat, gromadzą co roku wiodących producentów i dystrybutorów elementów wyposażenia laboratoriów, drobnego sprzętu laboratoryjnego, akcesoriów, aparatury analitycznej, sprzętu optycznego, sprzętu kontrolno-pomiarowego laboratoryjnego i online, subtancji chemicznych, gazów i ich oprzyrządowania, oprogramowania laboratorium, a także sprzętu i aparatury metrologicznej.

***
Układ sortująco-pakujący
Prezentujemy Państwu układ, który został wykonany od podstaw przez Marcina Kaczorka, Jana Tomasa i Rafała Wróblewskiego – uczniów Zespołu Szkół nr 6 w Jastrzębiu Zdroju. Praca zajęła II miejsce w XXXVII edycji Turnieju Młodych Mistrzów Techniki w Katowicach w kategorii pomoc dydaktyczna oraz III miejsce na VIII Forum Myśli Technicznej Młodzieży Szkół Średnich w Katowicach w kategorii elektrotechnika. Promotorem pracy był mgr inż. Krzysztof Smyczek. Celem pracy było przedstawienie zasto-sowania sterownika Modicon TSX Micro firmy Schneider współpracującego z pa- nelem operatorskim XBT-H11050 firmy Magelis wraz z wizualizacją i sterowaniem z komputera PC. Zadaniem układu jest sorto-wanie (wielkościowo) i pakowanie trzech rodzajów kulek z możliwością zmian nastaw (ilości kulek w paczce) w czasie rzeczywistym z panelu operatorskiego i z komputera PC.

***
Jarosław Luty
Wszystko jest kwestią prawidłowego dozowania
...czy arsen to lek, czy śmiertelna trucizna. Nie za dużo, ale też nie za mało – jest przy tym najważniejsze. Fakt ten, który medyk zna już od wieków, do dziś nie stracił swojego znaczenia i obowiązuje szczególnie w przypadku procesów przemysłowych, na przykład podczas przeróbki polimerów – z jedną małą różnicą: za duża lub za mała dawka jest trucizną dla jakości produktów. Chodzi więc o dozowanie. Dziś wiadomo, że dokładne dozowanie np. materiałów klejących, żywic, olejów i smarów nie tylko pozwala zaoszczędzić koszty, lecz również coraz bardziej chroni środowisko. Poza tym od dawna wiadomo, że bardzo dokładne dozowanie polimerów podnosi jakość produktu.

***
Co z producentami wag w Polsce po przystąpieniu do Unii Europejskiej – cd.
Pisałem w poprzednim artykule, jeszcze przed 1 maja 2004 r., o trudnościach, na jakie mogą natrafić producenci wag w Polsce i o działaniach podejmowanych przez Stowarzyszenie Producentów Wag w Polsce, zmierzające do wyjaśnienia problemów związanych z nowymi przepisami. Niestety stwierdzić należy, że sprawdził się najgorszy scenariusz, tzn. od 1 maja 2004 r. wszystkich producentów wag w Polsce obowiązuje ocena zgod-ności wag nieautomatycznych zgodnie z wymaganiami zasadniczymi określonymi w rozporządzeniu MGPiPS z dnia 11 maja 2003 r., czyli przestały obowiązywać dotychczasowe zatwierdzenia typu. To wielkie niedopatrzenie ludzi prowadzących negocjacje w sprawie przystąpienia Polski do UE.

***
Mieszanie – recepta na sukces
„Projekt sterowania przygotowaniem mieszanek wyjaśnia prawdziwe znaczenie kultury pracy w Yamauchi – >>Kaizen<<, czyli szybkie ulepszanie zmierzające do najprostszego i efektywnego sposobu działania”. Partner - Doskonałe współdziałanie – te słowa naj-lepiej określają najnowszy wspólny projekt Mettler-Toledo (Malezja) Sdn Bhd oraz Fornext Software Technology w Yamauchi (M) Sdn Bhd. W ciągu ostatnich dwóch lat Fornext Software Technology stał się bliskim partnerem Mettler-Toledo Malaysia w rozwijaniu dostosowywania oprogramowania komputerowego do specy-ficznych potrzeb klientów. Najlepszy klient to zadowolony klient - Japońska firma Yamauchi (M) Sdn Bhd powstała w 1988 r. Jej roczne obroty sięgają 68 mln dolarów malezyjskich (RM). Yamauchi jest głównym producentem gumowych izolacji i pojemników dla Hewlett Packard oraz gu-mowych rolek dociskowych do urządzeń elektrycznych (odtwarzacze wideo, aparaty fotograficzne itp.). Jej klientami są giganci elektroniki – Sony, Samsung, Phillips, Sharp i Matsushita. Firma ma siedzibę w okręgu przemysłowym Senai, w stanie Johor. Jest także głównym eksporterem kauczuku syntetycznego do siostrzanych fabryk Yamauchi Singapore i Yamauchi China.

***
Dokładne liczby - nawet dla najmniejszych elementów
Fabryka Maxwell Europe w Telford odkryła większą dokładność liczenia dzięki zainstalowaniu nowego systemu wagowego. Firma z powodzeniem korzystała już wcześniej ze sprzętu METTLER TOLEDO i był to idealny wybór dostawcy oprzyrządowania na wiele lat, jak wyjaśnia John Reece, dyrektor odlewni. „Używaliśmy sprzętu METTLER TOLEDO wcześniej i mieliśmy do nich pełne zaufanie, dlatego nawet nie szukaliśmy innych ofert cenowych”. Hitachi Maxell, od momentu powstania w 1961 r. w Japonii, wypracowała so-bie światową reputację jako dostawca produktów i usług wysokiej jakości. Wartość dokonanych sprzedaży przekroczyła 1000 mld L. Fabryka w Telford zatrudnia około 500 osób i produkuje m.in. elementy dla przemysłu samochodowego.

***
Varipulse® – interaktywny moduł sterujący
Przeznaczony do kontroli pracy pomp serii G™M oraz G™A. Dostępny w dwóch wersjach: Zmiana częstotliwości. Siedem trybów pracy: ręczna nastawa częstości skoku, zdalna regulacja częstości skoku, ręczna nastawa częstotliwości, zdalna regulacja częstotliwości, impulsowanie przez sygnał zewnętrzny, dozowanie porcji, kalibracja.

***
Monitoring temperatury w silosach zbożowych
GRAIN-WATCH jest niezawodnym systemem do monitorowania temperatury w zespołach silosów zbożowych. Temperatura ziarna, a w szczególności jej zmiany w krótkim odcinku czasu jest miarą procesów zachodzących w przechowywanym ziarnie, które mogą nawet doprowadzić do jego zniszczenia. System został zaprojektowany w taki sposób, aby maksymalnie uprościć instalację, rozruch i użytkowanie, a odporne, wysokiej jakości komponenty czynią cały system niezawodnym.

***
Paweł Kula
Kontrola produkcji ogniwem zespalającym proces wytwarzania
Obserwując dzisiejszą rzeczywistość rynkową, nie sposób nie zauważyć, że wymagania jakościowe odbiorców dóbr i usług są coraz wyższe i bardziej wysublimowane. Generalnie, odpowiednią jakość i powtarzalność wyrobów wymusza rynek. Producenci niemogący ich zapewnić są w sposób naturalny eliminowani. Tam, gdzie produkt ma wpływ na życie i zdrowie ludzkie, sposoby zapewnienia jakości regulują odpowiednie przepisy prawne. Jedne z największych obostrzeń w kwestii kontroli występują w przemyśle farmaceutycznym. Producenci leków są zobowiązani do zagwarantowania, że opakowanie jest kompletne, posiada wszystkie niezbędne informacje oraz zawiera produkt odpowiedniej jakości, zgodny z danymi zawartymi na opakowaniu. Osiągnięcie tego celu jest możliwe dzięki wprowadzeniu obowiązku walidacji procesu produkcyjnego i sporządzenia tzw. dokumentacji walidacyjnej. W skrócie można powiedzieć, że walidacja obejmuje ogół działań zmierzających do minimalizacji ryzyka pomyłki podczas procesu oraz zapewnienia bezpieczeństwa produktu. W wielu procesach, zwłaszcza tych zautomatyzowanych, procedury opracowane w trakcie walidacji zakładają stosowanie wyszukanych elektronicznych zespołów kontrolnych, które pozwalają na zagwarantowanie i udokumentowanie poprawności oraz powtarzalności.

***
Jan Zajączkowski
HBM wymyśla „koło”, czyli o nowej konstrukcji momentomierza
Przed paroma laty, wychodząc na przeciw zapotrzebowaniu Hottinger Baldwin Messtechnik, firma znana na całym świecie między innymi z wielkiej innowacyjności, postanowiła opatentować i wprowadzić do produkcji nowy rodzaj czujnika momentu obrotowego oznaczony symbolem T10. W odróżnieniu od dotychczas stosowanego w różnych wersjach wałka skrętnego z naklejonym mostkiem tensometrycznym tym razem przetwornik przyjął postać kołnierza-tarczy. Konstrukcyjnie czujnik przypomina koło ze szprychami, w którym piasta niewiele różni się średnicą od obręczy, a krótkie cztery szprychy symetrycznie rozmieszczone wokół obwodu pełnią funkcję właściwych czujników. Sposób naklejenia tensometrów oraz budowa tych krótkich belek pomiarowych pracujących przy odkształceniu na ścinanie skutkuje czystym sygnałem obrazującym wielkość momentu obrotowego nieobarczonego składnikami pochodzącymi od sił zginania, ściskania i rozciągania, występującymi przy poddawaniu tarczy, a dokładniej zestawu piasta – obręcz, obciążeniu momentem. Sygnał pomiarowy transmitowany jest bezprzewodowo do anteny opasującej tarczę pomiarową ze szczeliną ok.2-3 mm co całkowicie gwarantuje bezstykową pracę zapewniając jednocześnie możliwość zasilania układu elektroniki w tarczy pomiarowej.

***
Zbigniew Mielniczuk, Wojciech Kalinowski
Zastosowanie chromatografii gazowej i spektrometrii mas w kontroli jakości zdrowotnej opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością
Ocenia się, że w większości krajów europejskich ilość stałych śmieci komunalnych przypadających na jednego mieszkańca wynosi ok. 250–400 kg w ciągu roku, natomiast w USA wielkość ta jest bliska 900 kg, a zużyte opakowania stanowią ponad 30% masy i ponad 50 % objętości [1]. Z danych Zarządu Oczyszczania Miasta z 1998 roku wynika, że w 600 tys. ton stołecznych śmieci (tyle produkuje Warszawa w ciągu roku) odpady z tworzyw sztucznych stanowią około 12,5% (75 tys. ton). W tej puli znajdują się głównie opakowania do żywności. Zainteresowanie nimi wzrasta proporcjonalnie do wzrostu znaczenia problemów ekologicznych i wymagań sanitarno-higienicznych. Można do tego dodać, że opakowania z tworzyw sztucznych stanowią jeden z głównych czynników, który umożliwił powstanie nowoczesnego handlu.

***
Jacek Majewski
Metody pomiarowe stosowane do wyznaczania przepuszczalności pary wodnej przez folie
Para wodna znajdująca się w powietrzu stanowi czynnik fizykochemiczny o niezwykle szerokim i różnorodnym oddziaływaniu na wszelkie substancje, w tym także na materiały stosowane w opakowalnictwie. Para wodna może powodować starzenie się korozyjne lub klimatyczne materiałów opakowań oraz może dyfundować poprzez warstwę materiału (zwłaszcza folii) w obu kierunkach, powodując wewnątrz opakowania zawilgocenie produktów higroskopijnych (i np. utratę walorów takich, jak chrupkość) lub przesuszenie produktów o wysokiej wilgotności. Przepuszczalność pary wodnej przez folie opakowaniowe jest ważnym parametrem, który należy uwzględnić przy doborze materiału opakowalniczego zapewniającego dostateczną ochronę przed wnikaniem wilgoci, np. w opakowaniach farmaceutycznych. Parametr ten narzuca konieczność utrzymania technologicznego składu atmosfery podczas procesu pakowania oraz przestrzegania warunków dotyczących poziomu wilgotności względnej na zewnątrz opakowania podczas transportu i przechowywania – nadmierna wilgotność może być przyczyną znacznych strat finansowych. Pokrewnym zagadnieniem jest badanie przepuszczalności pary wodnej przez szwy wykonane w miejscach spajania folii – dobór rozmieszczenia szwów na etapie projektowania opakowań powinien uwzględniać także ich podatność na rozszczelnienie.

***
Hanna Żakowska
Ocena ekologiczna opakowań prowadzona w Cobro
W zakresie wymagań ekologicznych stawianych opakowaniom w Polsce od roku 2002 obowiązuje ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych [1]. Ustawa ta, łącznie z ustawą o systemie oceny zgodności [2], wprowadziła odpowiedzialności za zagrożenie dla środowiska wynikające z wprowadzania na rynek opakowań, ich stosowania, a następnie odzysku powstałych odpadów. Krajowy system prawny, podobnie jak w innych państwach Unii Europejskiej, przewiduje ocenę opakowań, która ma na celu ustalenie, czy spełniają one zasadnicze wymagania zawarte w Dyrektywie 94/62/EC [3]. Na Rynek Wspólnoty powinny być wprowadzane jedynie te opakowania, które odpowiadają wymaganiom zawartym w wymienionej dyrektywie.

***
Wojciech Różański
Targi Control-Tech
Już po raz czwarty odbyły się kieleckie Targi Przemysłowej Techniki Pomiarowej Control-Tech. W imprezie uczestniczyła rekordowa liczba wystawców. Swoją ofertę zaprezentowało ponad 80 firm i instytucji. Uczestnicy Targów zaprezentowali m.in.: urządzenia ważące i dozujące, prze-pływomierze, systemy napędowe, aparaturę do pomiaru energii, wilgotności, temperatury powietrza, pompy dozujące, sprzęt analityczno-laboratoryjny, cyfrowe czujniki i układy pomiaru sił, liniały sond pomiarowych do obrabiarek, a także mikroskopy. Organizatorzy szacują, że ekspozycję odwiedziło kilka tysięcy specjalistów z różnych branż. Targom towarzyszyło sympozjum Głównego Urzędu Miar zatytułowane „Zapewnienie wiarygodności pomiarowej na poziomie krajowym i międzynarodowym”. Referaty dotyczyły specyfiki zapewnienia najwyższej jakości w metrologii.

***
Jacek Wodzisławski
Puszki na napoje
Obecnie na świecie zużywa się dziś rocznie ponad 220 miliardów puszek, w tym ponad 80 proc. wykonanych z aluminium. Na Europę przypada 40 miliardów sztuk. W samej tylko Polsce w 2003 roku wprowadzono ich 2,2 mld szt. Konsumpcja i, co za tym idzie, produkcja wciąż rośnie. Statystyczny Amerykanin konsumuje dziś zawartość ponad 350 puszek rocznie. Anglik – ponad 130. Polak spożywa rocznie zawartość ponad 50 puszek. W EUROPIE - Na naszym kontynencie to ekologiczne opakowanie staje się coraz popularniejsze. Na potwierdzenie tych słów wystarczy przytoczyć kilka cyfr. Średni roczny wzrost sprzedaży wynosi 5%, a łączna sprzedaż w Europie wzrosła z 33 miliardów sztuk puszek na napoje w 1998 roku do ponad 38 miliardów w 2003 roku. Dalszy stały wzrost już spowodował, że w 2004 roku wynik ten zostanie poprawiony o kolejny miliard sztuk.

***
Podsumowanie 2004 roku
Zapytaliśmy prezesów firm z nami współpracujących o ocenę kończącego się roku. Poniżej prezentujemy ocenę ostatnich 12 miesięcy w ich oczach.

***
Inwestycja w ochronę środowiska
Dnia 28 września 2004 roku firmy OWENS – ILLINOIS Polska SA i RETHMANN Recycling Sp. z.o.o. poinformowały, że zakupiły wspólnie 200 pojemników do selektywnej zbiórki szkła opakowaniowego. To pierwszy efekt zawartego niedawno porozumienia. Dzięki niemu do Łodzi i Sosnowca trafiło właśnie po 100 pojemników (50 zestawów dwupojemnikowych na szkło bezbarwne i kolorowe). Kluczową rolę w zawarciu i wypełnieniu porozumienia odgrywają Organizacja Odzysku EKO – PUNKT SA (należąca do grupy RETH-MANN) i Recykling Centrum Sp. z.o.o., która pozyskuje i przygotowuje do przetworzenia szkło dla OWENS – ILLINOIS Polska SA.

***
To już prawie 20 lat
Rozmowa z prezesem firmy TERMOPAK Praszka – Panem Henrykiem Cichoniem.

***
FOODtechexpo 2004
Targi i konferencja FOODtechexpo 2004, poświęcone Technologii Produkcji, Przetwórstwa i Opakowań w Przemyśle Spożywczym Krajów Europy Środkowo – Wschodniej, odbędą się w Warszawskim Centrum Wystawienniczym EXPO XXI w dniach 8–9 grudnia 2004 r. Wydarzenie to jest wynikiem intensywnych badań przeprowadzonych przez marcus evans, firmę będącą jednym z liderów oferujących informacje dla biznesu. FOODtechexpo 2004 koncentruje się na zagadnieniach jakości produkcji. Na konferencji zaprezentowany zostanie postęp technologii oraz wykorzystanie nowoczesnych praktyk zarządzania, natomiast na Targach przedstawione będą najnowsze rozwiązania technologiczne.

***
Nasza marka jest rozpoznawalna
Z Panem Sławomirem Bidnerem, prezesem firmy SaBi z Sulejówka, rozmawiał Dariusz Mokry.

***
Polska chemia potrzebuje targów
Jedna z najważniejszych gałęzi polskiej gospodarki – chemia – potrzebuje własnej imprezy targowej. Takiej, na której firmy i ich klienci będą u siebie. W 2004 roku Zarząd Targów Warszawskich wspólnie z partnerami, w tym z Polską Izbą Przemysłu Chemicznego, Instytutem Chemii Przemysłowej, Naftą Polską SA, Naczelną Organizacją Techniczną, Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego oraz Polskim Towarzystwem Chemicznym przeprowadził test: czy możliwe jest przeprowadzenie targów chemicznych w Warszawie? Okazało się, że możliwe jest zorganizowanie imprezy gospodarczej, która ściąga zarządy największych firm chemicznych działających w Polsce. Okazało się, że jest możliwe przeprowadzenie konferencji i seminariów na wysokim poziomie – na wiele brakowało miejsc.

***
Dariusz Mokry
Imponujący TAROPAK
Już po raz 23. Poznań był miejscem spotkania branży pakowania, opakowań i logistyki. To tam, w dniach 21-24 września, na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyła się kolejna edycja Targów TAROPAK – Międzynarodowego Salonu Techniki Pakowania i Logistyki. Imprezą towarzyszącą temu wydarzeniu była kolejna edycja Międzynarodowych Targów Przemysłu Spożywczego – POLAGRA-FOOD 2004. Tegoroczna edycja Targów TAROPAK tradycyjnie już była najważniejszym w Europie Centralnej i Wschodniej spotkaniem ludzi związanych z branżą opakowań. Organizowana przez Międzynarodowe Targi Poznańskie platforma porozumienia firm polskich i światowych – miejsce spotkań nie tylko biznesowych, ale również forum wymiany doświadczeń i informacji, miejsce prezentacji najnowszych rozwiązań technologicznych, nowych produktów, maszyn dla branży – przyciągnęło do Poznania wielu znakomitych gości. Tegoroczną edycję targów odwiedziło około 40000 zwiedzających. Gościem honorowym tegorocznego TAROPAKU był prezydent Światowej Organizacji Opakowań (WPO) - pan Alexis Stassinopoulos.

***
Bielsko gościło Energetyków
Tegoroczne Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie to niewątpliwie największa w kraju impreza wystawiennicza tej branży. W dniach 14–16 września po raz 17. spotkali się przedstawiciele koncernów energetycznych oraz firm zajmujących się elektroenergetyką, elektrotechniką, automatyką, aparaturą i techniką pomiarową, informatyką i telekomunikacją. Na ponad 15 tys. m2 swoje najnowsze produkty wystawiały 454 firmy. W imprezie uczestniczyło prawie 40 zagranicznych przedsiębiorstw z 14 państw (od Hiszpanii po Izrael). Produkty i technologie prezentowane były na 410 stoiskach w 18 pawilonach. Tegoroczna powierzchnia ekspozycji była o 21% większa niż w 2003 r.

***
Ewa Majewska
Międzynarodowe Targi Maszynowe MSV
W dniach od 20–24 września br. odbyły się Międzynarodowe Targi Maszynowe MSV. Impreza wystawiennicza zorganizowana została równolegle z 4. Międzynarodowymi Targami Obrabiarek i Maszyn do Obróbki Plastycznej IMT i potwierdziła swoją znaczącą pozycję wśród branżowych wydarzeń targowych, jakie odbywają się na terenie Europy Środkowej i Wschodniej. Wszystkie pawilony, a także i otwarta powierzchnia wystawiennicza zostały zajęte do ostatniego miejsca. Wśród 100 000 zwiedzających Targi zdecydowanie przeważali profesjonaliści: menedżerowie i wyższa kadra zarządzająca. Zawarto dużo kon-traktów. Przykładem może być brneńska spółka Ekol, która podpisała kontrakt wart sto milionów koron na dostarczenie turbiny parowej dla rumuńskiej elektrowni w Temesvar.Inny przykład: producent pił Pilous TMJ sprzedał swoim klientom produkty na kwotę ponad 2 milionów koron czeskich. VÍTKOVICE a.s. podpisały kontrakt na prawie 170 mln CZK. Dominującą branżą na Targach były obrabiarki i formierki. Wiodący temat tegorocznej edycji stanowiła automatyzacja, prezen-towana w ramach organizowanego już po raz trzeci projektu AUTOMATIZACE – pomiary, kontrola, regulacja, automatyka.