Archiwum - numer 01/2001

Marian Jerzy Korczyński
Nowa generacja przyrządów pomiarowych
Metrologia, czyli nauka o mierzeniu, jest obecna we wszystkich dziedzinach aktywności ludzkiej, w życiu codziennym, chociażby gdy odmierzamy upływający czas, dokonujemy zakupów, przygotowujemy posiłki, dobierając odpowiednie proporcje produktów, w pracy, gdy uczestniczymy w procesie wytwórczym, handlu i usługach, czyli praktycznie wszędzie. Pomiary wykonywane są od zarania ludzkości, zmienia się ich sposób, forma, podlegają ciągłemu doskonaleniu wraz z rozwojem nauki i techniki, a obecny rozwój technik informatycznych, telekomunikacji i mikrotechnologii spowodował szerokie ich zastosowanie w metrologii z jednej strony, a z drugiej to właśnie metrologia stawia nowe zadania dla rozwoju tych nowoczesnych dziedzin nauki i praktyki.

***
Ewa Mączewska
Dyrektywa o wagach nieautomatycznych
Dyrektywa Rady 90/384/EWG z dnia 20 czerwca 1990 r. dotycząca harmonizacji prawodawstwa państw członkowskich w zakresie wag nieautomatycznych, zmieniona przez dyrektywę 93/68/EWG, jest jedną z dyrektyw tzw. nowego podejścia. Cechą charakterystyczną dyrektyw nowego podejścia jest to, że zawierają one wyłącznie wymagania podstawowe. Zatem poszczególne kraje wdrażające dyrektywy nowego podejścia, dla ułatwienia oceny zgodności wyrobu z podstawowymi wymaganiami dyrektywy, muszą posiadać również przepisy lub normy zharmonizowane. Tak więc wagi nieautomatyczne odpowiadające takim przepisom lub normom mogą być uznane za spełniające podstawowe wymagania dyrektywy.

***
Barbara Lisowska
Nowelizacja ustawy "Prawo o miarach"
Organizację oraz zakres funkcjonowania systemu miar w Rzeczypospolitej Polskiej określają obecnie dwie ustawy: - ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r. o utworzeniu Głównego Urzędu Miar (Dz. U. Nr 55, poz. 247 z późniejszymi zmianami) oraz - ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r. "Prawo o miarach" (Dz. U. Nr 55, poz. 248 z późniejszymi zmianami). Przygotowana i przyjęta na początku lat dziewięćdziesiątych, zdawałoby się postępowa jak na owe czasy, ustawa "Prawo o miarach" w ciągu zaledwie niecałych 10 lat okazuje się być na tyle nieaktualna, że wymaga gruntownych zmian. Głównymi przyczynami zdezaktualizowania się tej ustawy są: wejście w życie (w październiku 1997 r.) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz przyjęte przez Polskę, w ramach negocjacji z UE, zobowiązania dotyczące dostosowania prawodawstwa polskiego do acquis communautaire.

***
Ważenie a dozowanie
Dwa wyżej wymienione pojęcia są ze sobą często kojarzone, mimo że należą do dwóch rozłącznych obszarów rzeczywistości. Ważenie diagnozuje bowiem stan ilościowy, a dozowanie służy do osiągnięcia żądanego stanu. Czym więc jest ważenie? Otóż ważymy po to, aby oznaczyć masę jakiegoś przedmiotu. Kiedyś używano w tym celu metody bezpośredniej za pomocą dźwigni równoramiennej porównywano masę przedmiotu z masą wzorca. Te czasy minęły już bezpowrotnie. W dobie elektroniki waga szalkowa jest już przeżytkiem, ale gdzieś po drodze zagubiła się świadomość faktu, że dzisiejsze wagi elektroniczne nie są przyrządami do wyznaczania masy, ale ciężaru i w dodatku stosują metodę bardzo, ale to bardzo pośrednią. Wyobraźmy sobie skąpca, który uzbierał kilogram diamentów i codziennie sprawdza, czy nic mu nie ubyło. Jeśli posługuje się wagą szalkową, to niezależnie od tego czy będzie na biegunie, na równiku, nad morzem, w Himalajach, czy na Księżycu jego diamenty zostaną zrównoważone przed odważnik o masie 1 kg. Jeśliby jednak posłużył się wagą tensometryczną, to po każdej większej wycieczce stwierdzałby, że raz mu ubywa, a raz przybywa.

***
Tomasz Kozieł
Ważenie na miarę trzeciego tysiąclecia
Bardzo ważnym elementem sprawnego zarządzania przedsiębiorstwem budowlanym jest możliwość ciągłego monitorowania przepływu materiałów. Nie trzeba udowadniać, że możliwość kontroli wydajności maszyny i operatora ułatwia zarządzającym podejmowanie odpowiednich decyzji z zakresu organizacji, planowania i kontroli pracy. Możliwości takie dają nam systemy ważące montowane na ładowarkach łyżkowych. Wszędzie tam, gdzie do załadunku wykorzystywane są ładowarki łyżkowe, systemy takie znajdą zastosowanie.

***
Dokładne wyniki ważenia mimo ciepła, zimna, wilgoci? Gwarantowane - przy właściwej klasie bezpieczeństwa IP
Co oznaczają poszczególne cyfry w oznaczeniach stopnia ochrony IP? Rodzaje zabezpieczenia są podzielone na klasy IP, wyszczególnione w normie EN 60529. Oznaczenia klas składają się z dwucyfrowej liczby, z której pierwsza wskazuje stopień zabezpieczenia przed kontaktem z obcymi ciałami, przedostawaniem się pyłu itp., zaś druga cyfra oznacza stopień zabezpieczenia przed przedostawaniem się wody.

***
Iskry tak nie latają?
METTLER TOLEDO oferuje specjalnie skonstruowane i zatwierdzone urządzenia do stosowania w obszarach zagrożonych! Wybuch może nastąpić wszędzie tam, gdzie przeprowadzane są prace z materiałami palnymi. Jeśli materiały te (gazy, opary, mgły lub pyły) zostaną zmieszane z odpowiednią ilością tlenu, pojedyncza iskra lub gorąca powierzchnia wystarczy do spowodowania wybuchu. W przemyśle chemicznym i farmaceutycznym często spotyka się obszary zagrożone wybuchem i są one klasyfikowane odpowiednio do stopnia istniejącego zagrożenia. Istnieją zasadniczo dwa - omówione poniżej - czynniki zagrożenia, których używa się do klasyfikacji.

***
Liczenie części produkowanych masowo: przygotowane do jutrzejszej elektronicznej obróbki danych
W nowo zainstalowanym magazynie części, w zakładzie Bildstock, niemal bez przer-wy odbywa się wysoko sprawne liczenie szerokiego asortymentu masowo produkowanych części. Przychodzą one bądź od dostawców zewnętrznych, bądź też z wydziałów wewnętrznych i są tu sortowane do montażu na miejscu. Większość zamówień obejmuje od 2 do 20 różnych części w partiach liczących typowo 200 lub 300 sztuk. "Już od dłuższego czasu w naszym wydziale logistyki pracujemy z wagami liczącymi firmy METTLER TOLEDO, korzystając z przemysłowego terminala ID5" - mówi Martin Deutschle, zawodowy inżynier i kierownik działu logistyki w firmie "effeff".

***
Oetzi, człowiek z lodu
Nazwa Angelantoni była zawsze synonimem zaawansowanej technologii chłodniczej, stosowanej zarówno w badaniach naukowych, jak i w przemyśle. Początek firmy Angelantoni datuje się w 1932 roku, kiedy wyprodukowane zostały pierwsze systemy chłodnicze. Dzisiaj firma działa w trzech różnych dziedzinach: w chłodnictwie przemysłowym w procesach produkcyjnych i systemach naukowych; w zakładach badania środowiska i urządzeń dla celów badawczych; w szpitalach, uniwersytetach i laboratoriach badawczych. Grupa ta, z centralą i zakładami w Massa Martana niedaleko Perugii, składa się z 400 pracowników zatrudnionych w sześciu jednostkach produkcyjnych we Włoszech i za granicą.

***
Jacek Kęsy
Przekładnie niskoluzowe SERVO 4000 i SERVO 100
Ciągle rosnące wymagania dotyczące wydajności linii produkcyjnych narzucają konieczność stosowania znacznych prędkości i przyśpieszeń elementów wykonawczych maszyn. Wiąże się to nieuchronnie ze stosowaniem układów napędowych o bardzo dużej dynamice pracy, zapewniających jednocześnie bezpieczeństwo i wysoki komfort eksploatacji. W ofercie SCE znajdują się dwa typy reduktorów, których parametry dynamiczne lokują je pomiędzy standardowymi napędami serii Drive 4000 a bezluzowymi serii Fine Cyclo.

***
Kuba Müller
System PREMIX
Firma Precia-Molen w swojej tradycji, sięgającej jeszcze wieku XIX, nieraz spotykała się z problemami dozowania. Przez lata nasi inżynierowie doskonalili nasze mierniki wagowe tak, aby uzyskać autonomię samego procesu dozowania. Gama mierników Process, odniosła duży sukces na rynku europejskim. Wiele systemów dozowania zostało zbudowanych w oparciu o wagę, do której sterownik za pomocą protokołu MOD-BUS wysyłał zlecenie z ilością towaru do zadozowania, a cały cykl odbywał się automatycznie, sterowany poprzez zintegrowany w mierniku sterownik programowalny. System nadrzędny zajmował się jedynie kontrolą procesu technologicznego, podzlecając niejako samo dozowanie do miernika. Oczywiście, dalej największy problem polegał na zbudowaniu systemu sterującego wieloma produktami, uwzględniającego specyfikę danego klienta w sposób kosztowy do zaakceptowania.

***
Łukasz Jusewicz
Sterowanie automatycznym dozowaniem materiałów sypkich i płynnych w procesie produkcyjnym
IT9000 BATCH jest to sterowanie automatycznym dozowaniem materiałów stałych i płynnych w takich dziedzinach, jak przemysł chemiczny, farmaceutyczny, spożywczy i inne działy gospodarki. Do terminala inteligentnego IT9000 sterującego dozowaniem można podłączyć przetworniki tensometryczne i wagi różnego rodzaju i budowy, także w strefie zagrożenia wybuchowego (Ex).

***
Sebastian Pyrdek
CZAS NA "NOBLA" DLA CIEBIE!
Niezwykle prosty system montażu składający się jedynie z dwóch elementów: wspornika, w którym mocowany jest czujnik, oraz przenoszącego obciążenie jarzma, osadzonego swobodnie na belce pomiarowej. Opcjonalnie stosowany jest ogranicznik pionowy w postaci klamry zamykającej jarzmo. Moduł nie wymaga precyzyjnej regulacji, dzięki czemu instalację można wykonać samodzielnie. Nie wymaga również okresowej konserwacji, ponieważ konstrukcja mechaniczna nie zawiera żadnych elementów poziomujących, powierzchni smarowych czy gumowych uszczelek.

***
Czesław Porębski
SYSTEMY WAGOWE RADWAG
Znane już w starożytności urządzenia pomiarowe - wagi kojarzone są najczęściej z handlem. Skojarzenia te wynikają zapewne z faktu, że wymiana towarowa od wieków przyczyniała się do rozwoju gospodarki, a nadzór nad miarami i wagami sprawowała administracja kraju. Głównym zastosowaniem wag było określanie masy sprzedawanych towarów. Współcześnie, a ściślej od czasu zastosowania w konstrukcji wagi mikroprocesora, coraz częściej ta główna funkcja wagi nie spełnia wszystkich oczekiwań użytkowników. Wagi stosowane są powszechnie w przemyśle, handlu i laboratoriach badawczych, gdzie niezbędne jest gromadzenie wyników ważenia w postaci tabel, wykonywanie obliczeń statystycznych, sporządzanie wykresów, wspomaganie systemów kontroli jakości wyrobów.

***
Maciej Zajączkowski
FIT - Nowa generacja przetworników HBM z elektronicznym tłumieniem drgań
Aby dotrzeć do źródeł omawianej koncepcji, warto cofnąć się w czasie do lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Zastosowanie tensometru jako elementu pozwalającego dokonać zamiany wielkości mechanicznych na wartości elektryczne, dzięki ówczesnym zdobyczom elektronowych technologii obróbki sygnału, zapoczątkowało burzliwy rozwój tensometrycznych technik pomiaru siły i naprężeń. Firma Hottinger Baldwin Messtechnik, jako światowy lider w produkcji tensometrów i elektronicznych układów analogowych wzmacniaczy pomiarowych, stała się jednym z głównych uczestników rewolucji w dziedzinie technik ważenia. Istotnym etapem doskonalenia sposobów elektronicznego pomiaru masy stało się zastosowanie przetwornika analogowo--cyfrowego, pozwalającego na cyfrową obróbkę analogowego sygnału płynącego z klasycznego mostka tensometrycznego.

***
PROWAG - COVENTRY
WAGI POMOSTOWE - SAMOCHODOWE
Ze względu na gospodarkę rynkową oraz konieczność wzajemnego rozliczania się z masy przyjmowanego czy ekspediowanego towaru staje się niezbędne użycie wag pomostowych. Cały typoszereg wag samochodowych PROWAG-COVENTRY posiada zatwierdzenie typu wydane przez GUM w Warszawie. Wagi legalizowane są w III klasie, tzn. służą do rozliczeń handlowych. Kilkaset takich wag wykonano i uruchomiono w Hiszpanii, Francji, Niemczech, Czechach i Polsce. Wagi mogą być wykonywane w wersji najazdowej (wysokość najazdu 300 mm), lub wpuszczanej w powierzchnię gruntu. Pomost o długościach od 6 m do 18 m i szerokości 3 m może być stalowy lub stalowo-betonowy. Nośność wag od 30 t do 60 t. W wersji najazdowej do posadowienia wagi wymagane są jedynie betonowe płyty fundamentowe oraz dwa krótkie najazdy.

***
Janusz Rybski
UTILCELL - Czujniki tensometryczne
Czujniki tensometryczne UTILCELL produkowane są w Hiszpanii w Barcelonie od roku 1980. Przeznaczone są do urządzeń ważących oraz pomiaru siły. Proces produkcji jest nadzorowany komputerowo, nowoczesny sprzęt produkcyjny zapewnia najwyższą jakość i dobre ceny. UTILCELL oferuje bardzo szeroką gamę modeli czujników od 2 kg do 100 t prezentowaną w corocznym katalogu oraz witrynie internetowej www.utilcell.com. Podkreślić należy, że wszystkie wyprodukowane czujniki są indywidualnie sprawdzane i testowane w różnych temperaturach. Materiały stosowane do produkcji czujników kupowane są od renomowanych firm, są to miedź-berylium, stal nierdzewna, aluminium. Asortyment czujników rozszerza się corocznie o nowe modele.

***
Wikpol
Skuteczny partner w realizacji nowoczesnych systemów ważenia i dozowania
Jak ważne jest znalezienie odpowiedniego partnera przy realizacji zaawansowanych technicznie inwestycji, wie każdy. Od wybranej firmy oczekuje się nie tylko dostawy jak najlepszych urządzeń po jak najkorzystniejszych cenach, ale co jest bardzo istotne, oczekuje się również profesjonalnej propozycji rozwiązania problemu oraz optymalnej i skutecznej realizacji pożądanego systemu. Problem ważenia i dozowania w warunkach przemysłowych z pozoru wygląda nieskomplikowanie, zwłaszcza gdy ma się do dyspozycji nowoczesną elektronikę pomiarową. W rzeczywistości wykonanie prawidłowego, dobrego i niezawodnego układu wymaga dużej wiedzy, doświadczenia i umiejętności stosowania nowoczesnych technik i technologii.

***
Wiktor Góźdź
Swobodnie programowalne procesory wagowe serii 650 GSE
Procesory wagowe z pamięcią swobodnie programowalną są uniwersalnymi przyrządami stosowanymi w automatyzacji systemów pomiaru masy i układów sterowania. W połączeniu ze zoptymalizowanym oprzyrządowaniem komputerowym zapewniają obsługującemu takie same możliwości sterowania jak w systemie PLC, taki sam komfort pracy jak w mikrokomputerze sterującym procesami oraz precyzję pomiaru przewyższająca typowe, legalizowane przyrządy pomiarowe.

***
M. Szwarczewski
Wagi w urządzeniach samojezdnych
PROGRESS-WAGI od początku działalności specjalizuje się w produkcji wag, które są aplikowane w warunkach, wymagających nietypowych i niezawodnych rozwiązań konstrukcyjnych. Profesjonalizm oraz duże doświadczenie naszej firmy znalazło uznanie i pozwoliło nawiązać współpracę z liderem w produkcji wag montowanych na urządzeniach samojezdnych firmy PFREUNDT z Niemiec. Firma nasza jest wyłącznym przedstawicielem techniczno-handlowym na terenie Polski.

***
R. Trzensioch.
Progress-Wagi specjalizowane układy pomiarowe
Specjalizacja w zakresie produkcji wag hakowych oraz układów pomiarowych dla suwnic i wciągników pozwoliła skonstruować elektroniczne wagi najlepsze w swojej klasie, niezawodne, dokładne i łatwe w obsłudze. Stosując własne rozwiązania sterowników wagowych oraz przetworników tensometrycznych, możemy elastycznie reagować na indywidualne potrzeby klientów. Taka polityka firmy zaowocowała rozszerzeniem zakresu aplikacji i rozwiązań o: układy dozowania, wagi zbiornikowe, wagi pomostowe, wagi samochodowe, systemy ważące wraz z automatyką przemysłową i wiele innych.

***
PIAP
WAGI TENSOMETRYCZNE I DOZOWNIKI WAGOWE
Linie i gniazda automatycznego odważania produkcji PIAP znajdują zastosowanie w przemyśle szklarskim, ceramicznym, materiałów budowlanych, chemicznym przy produkcji tworzyw sztucznych, środków piorących, nawozów sztucznych oraz w przemyśle paszowym i spożywczym. Pracę linii i gniazd nadzoruje system mikroprocesorowego sterowania z wizualizacją przebiegu procesu, korekcją odważanych porcji, raportowaniem i bilansowaniem.

***
MINIDOZOWNIKI WAGOWE I POJEMNOŚCIOWE Serii MD w odmianach MDW i MDV
Minidozowniki MDW pracują na zasadzie różnicowego pomiaru masy, są urządzeniami umożliwiającymi najwyższą dokładność pomiaru masy, dostosowanymi do indywidualnych własności fizycznych dozowanego materiału, wyposażonymi wg potrzeby w pomocnicze podzespoły ułatwiające opróżnianie zbiorniczka, przeciwdziałanie zawieszaniu się i przywieraniu materiału. Minidozowniki MDV pracują na zasadzie pomiaru objętości materiału wydawanego ze zbiorniczka i określanego przez zliczanie ilości obrotów ślimaka.

***
Marek Wagner
Elektroniczne wagi z Lublina
W roku 1999 Lubelskie Fabryki Wag FAWAG SA, jako jedyna firma wagarska w Polsce, uzyskały certyfikat jakości ISO 9001 zgodny z procedurą TÜV CERT w zakresie projektowania, prac rozwojowych, produkcji, instalowania i serwisu wag i urządzeń wagowych. Produkcja Lubelskich Fabryk Wag FAWAG SA skoncentrowana jest przede wszystkim na wagach elektronicznych, chociaż w dalszym ciągu znajdują się nabywcy wag mechanicznych (szczególnie na rynkach zagranicznych). Firma posiada własne biuro konstrukcyjne, dlatego obok produkcji seryjnej możliwe są rozwiązania indywidualne, spełniające potrzeby nabywców.

***
Produkty firmy Automat Słupsk
AUTOMAT Słupsk jest polską firmą wagarską istniejącą już od 1947 roku. Specjalizujemy się w produkcji wag samochodowych w wersji elektronicznej, mechanicznej i hybrydowej. Wagi nasze odpowiadają III klasie dokładności OIML (Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej) i posiadają zatwierdzenia Głównego Urzędu Miar w Warszawie. Działamy w sposób profesjonalny i rzetelny.

***
Antoni Wojtulewicz
www.automatyka.pl czyli targi automatyki w Internecie
Pod adresem www.automatyka.pl rozpoczął działanie Serwis Informacji Handlowej automatyka.pl. Od chwili uruchomienia w Serwisie zarejestrowało się ponad 140 firm z branży automatyki przemysłowej i branż pokrewnych. Serwis wciąż rozbudowuje się, ułatwiając dostawcom i integratorom dotarcie do klientów, a tym ostatnim - przekazując informacje o ofertach poszczególnych firm.

***
Przemysłowe techniki pomiarowe Sprawozdanie z seminarium zorganizowanego przez Mettler - Toledo Sp. z o.o.
W Katowicach, Poznaniu, Warszawie i Gdańsku w dniach 14 - 23 listopada 2000 r. firma METTLER TOLEDO Sp. z o.o. zorganizowała nowatorskie seminarium pt. "Przemysłowe techniki pomiarowe". METTLER TOLEDO posiada ponad 50-letnie doświadczenie w dziedzinie produkcji wag; opracowuje, produkuje i dostarcza urządzenia o najwyższej jakości opierające się na najnowocześniejszej technologii, a także służy pomocą w rozwiązywaniu problemów związanych z zagadnieniami ważenia, kontroli jakości i optymalizacji w procesie produkcji.

***
Dwudziesty TAROPAK
W dniach od 11 do 14 września 2001 r. na Międzynarodowych Targach Poznańskich odbędzie się dwudziesta edycja Międzynarodowego Salonu Techniki Pakowania i Logistyki TAROPAK. Po raz pierwszy targi te odbyły się w 1973 roku i dlatego należą do jednych z najdłużej organizowanych w Poznaniu targów specjalistycznych. Targi TAROPAK 2001 będą się odbywać w tym samym terminie co Międzynarodowe Targi Przemysłu Spożywczego POLAGRA FOOD.

***
Ryszard Hahn
Miary u starożytnych - cz. 1
Niniejszym artykułem rozpoczynamy prezentację najistotniejszych wydarzeń w historii metrologii, poczynając od czasów cywilizacji sumeryjskiej, a skończywszy na wydarzeniach mających miejsce w wieku dwudziestym. Pierwszy odcinek cyklu obejmuje opis jednostek miar i wag funkcjonujących u Sumerów, Babilończyków, Chaldejczyków, Egipcjan, Żydów oraz Greków i Rzymian.